ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΗΤΟ PORTFOLIO.....

 Ήρθε λοιπόν η ώρα να σας παραθέσω τις  εμπειρίες μου σχετικά με το portfolio...Μου πήρε λίγο παραπάνω χρόνο από ότι υπολόγιζα...αλλά άλλο να το λες προφορικά και άλλο να το οργανώνεις για να δείξεις ένα προσχέδιο...Οι πηγές είναι πολλές, βλέπετε, γιατί το portfolio δεν έχει συγκεκριμένη μορφή και ο καθένας μπορεί να το οργανώσει όπως θεωρεί καλύτερα...Ο οδηγός της νηπιαγωγού δεν έχει κάποια φόρμα συγκεκριμένη αλλά βασικά θέματα στα οποία μπορείς να κινηθείς...Ενδεικτικά αναφέρω ότι αρκετό από το υλικό το πήρα από τα πειραματικά νηπιαγωγεία και από τις διάφορες συμβούλους προσχολικής εκπαίδευσης και κάποια φύλλα εργασίας δημιουργήθηκαν από μένα και συναδέλφους που συνεργαστήκαμε για την οργάνωση του.

                         ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΛΟΙΠΟΝ ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΗΤΟ PORTFOLIO;;;;;;

Πω!πω!Την πρώτη φορά που το άκουσα ένιωσα πονοκέφαλο...άγχος και αίσθηση ότι κολυμπάω σε βαθιά νερά!!!τι είναι τούτο??? Λοιπόν...πέρα από τους επιστημονικούς όρους που είναι γραμμένο για το τι είναι εγώ θα αναφέρω το εξής...το portfolio είναι ένας φάκελος σαν όλους τους άλλους που κάνουμε στο νηπιαγωγείο...απλά είναι πιο οργανωμένος και πιο εξειδικευμένος αφού περιέχει εκτός από κάποιες εργασίες του παιδιού, παρατήρηση και καταγραφή, από μέρους μας, της εξέλιξης του...κάτι το οποίο ασυναίσθητα κάνουμε και από μόνες μας για κάθε παιδι...Το κλειδί σε όλη αυτή τη διαδικασία είναι να συγκεντρώσουμε αποδείξεις...εργασίες με άλλα λόγια, που δείχνουν την εξέλιξη του παιδιού...σε αντίθεση με τον απλό φάκελο που φτιάχνουμε ως τώρα που έχει ΟΛΕΣ τις εργασίες και κάνουμε μια ώρα για να βγάλουμε συμπέρασμα.Σε αυτό φυσικά μας βοηθά και το παιδί που έχει ενεργό ρόλο επιλέγοντας ανά τακτά χρονικά διαστήματα εργασίες που πιστεύει ότι το αντιπροσωπεύουν και αξιολογώντας την πρόοδο του σχολιάζοντας τις.
    
                                              ΤΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟ PORTFOLIO
1) Το φύλλο γνωριμίας που συμπληρώνεται από τους γονείς στην αρχή της χρονιάς.Είναι ένα ερωτηματολόγιο που οι γονείς καλούνται να μας δώσουν στοιχεία για το παιδί τους και την οικογένεια τους...ιατρικά θέματα για το παιδί...συναισθηματικά...τι του αρέσει κ.α Με λίγα λόγια μας δίνουν μια πρώτη εικόνα για το παιδί τους.

Μερικά φύλλα τέτοια είναι τα εξής:

2) Το φύλλο αυτοαξιολόγησης του παιδιού. Είναι ένα ερωτηματολόγιο σε στυλ συνέντευξης που συμπληρώνεται από τη νηπιαγωγό κατά τη διάρκεια συζήτησης με το παιδί. Εγώ προσωπικά το χρησιμοποιώ κατά τα μέσα στης χρονιάς που το παιδί έχει αποκτήσει οικειότητα με μένα αλλά και έχει γνωρίσει την τάξη και τον τρόπο που δουλεύουμε...Πάντως θα μπορούσε να γίνει μια καταγραφή στις αρχές του δεύτερου τριμήνου και μια στο τέλος του τρίτου τριμήνου αν θέλουμε να έχουμε μια ολοκληρωμένη άποψη.

Ενδεικτικά σας βάζω :

3) Φωτογραφίες από τη δράση του παιδιού σε διάφορες δραστηριότητες
4) Εργασίες που έχουν σχέση με τις γλωσσικές ικανότητες, μαθηματικές γνώσεις, κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη, έννοιες που έχει κατακτήσει κ.α Αυτές οι εργασίες μπορεί να είναι φύλλα εργασίας, ελεύθερες δραστηριότητες και ζωγραφίες, κατασκευές κ.α
5)Αξιολόγηση της μαθησιακής εξέλιξης από τη νηπιαγωγό που γίνεται με βάση τις καταγραφές της κατά τη διάρκεια της παρατήρησης
6) Φύλλο αξιολόγησης από τους γονείς στο τέλος κάθε τριμήνου ή στο τέλος της χρονιάς. Εγώ προσωπικά το κάνω στο τέλος της χρονιάς για να δω τα αποτελέσματα της εξέλιξης του παιδιού.Παρόλαυτα είναι καλό στο τέλος κάθε τριμήνου, κατά τη διάρκεια των συνελεύσεων που έχουμε με τους γονείς να δίνουμε το φάκελο εκείνη την ώρα να τον μελετήσουν ώστε να έρθει ευκολότερα η όποια συζήτηση θα κάνουμε για την εξέλιξη του παιδιού ή ακόμα θα μπορούσαμε να το δώσουμε σπίτι για 2-3 μέρες να το μελετήσουν με το παιδί και να συζητήσουν τα θέματα που έχει μέσα. μετά από τη μελέτη θα μπορούσαν να συμπληρώσουν αυτό το φύλλο.

Συμπερασματικά...

Για ένα portfolio χρειαζόμαστε ΕΝΑ ΦΑΚΕΛΟ ΓΙΑ ΝΑ ΒΑΛΟΥΜΕ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ...εγώ προσωπικά βολεύομαι με τους γνωστούς φάκελους που έχουν ενσωματωμένες διαφάνειες περίπου 30 έτσι ώστε να είναι σαν βιβλίο και να μπαινοβγαίνουν εύκολα οι εργασίες. Για να τον οργανώσουμε χρειαζόμαστε : αντιπροσωπευτικά έργα των παιδιών, σε χρονολογική σειρά και σύντομο σχολιασμό αλλά όχι πάνω στα έργα τους...ένα κολπάκι θα ήταν στα γνωστά τετράγωνα χαρτάκια stickers να γράψουμε το σχόλιο με την ημερομηνία της εργασίας, έτσι ώστε να μην μπορούν οι γονείς να δουν τον σχολιασμό γιατί μερικές φορές το παρεξηγούν. Αν θεωρείτε ότι το σχόλιο ή η παρατήρηση είναι καλή μπορείτε να το αφήσετε. Το portfolio μπορούμε να το χωρίσουμε, να το κατηγοριοποιήσουμε σε γνωστικά αντικείμενα ( Γλώσσα, Μαθηματικά κτλ) ή να ξεκινήσουμε από την αρχή της χρονιάς με ένα στόχο πχ. να το στηρίξουμε για παράδειγμα στη κοινωνικοσυναισθηματική αγώγή και να βάλουμε εργασίες από αυτούς τους τομείς που θα δείχνουν την εξέλιξη σε αυτό τον τομέα ή να παρατηρήσουμε τη γλωσσική εξέλιξη και να στηρίξουμε το porfolio σε αυτόν μόνο τον τομέα...΄Εγώ προσωπικά την πρώτη χρονιά εστίασα στην συναισθηματική ανάπτυξη γιατί μας το είχε ζητήσει η σύμβουλος και είχα αναλάβει και ένα πιλοτικό πρόγραμμα για τις κοινωνικές δεξιότητες και τα συναισθήματα και τις άλλες  χρονιές το έκανα λίγο....ΤΟΥΡΛΟΥ :) :) δεν υπάρχει συγκεκριμένη συνταγή ούτε κάτι που απαιτείται να υπάρχει

Ενδεικτικά αναφέρω ότι για
ΓΛΩΣΣΑ μπορούμε να βάλουμε δείγματα γραφής, αυθόρμητες διηγήσεις ή αναδιηγήσεις, φύλλα δανειστικής βιβλιοθήκης με εικονογράφιση, συνεντεύξεις με το παιδί από τις ρουτίνες, τη βιβλιοθήκη κτλ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ μπορούμε να βάλουμε δραστηριότητες με αριθμούς, χωροχρονικές έννοιες, πίνακες που μπορεί να φτιάξει το παιδί, κατασκευές στη γωνιά των μαθηματικών, παζλ κ.α με συνοδεία φωτογραφιών
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ μπορούμε να βάλουμε ελεύθερη ζωγραφική, φωτογραφίες από κολάζ ή κατασκευές, εργασίες με τεχνικές ζωγραφικής
ΜΈΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ μπορούμε να βάλουμε φύλλα εργασίας από αντίστοιχα θέματα, φώτο από φυτά που ίσως φυτεύσαμε στο σχολείο, φώτο από εκδρομές
Η/Υ μπορούμε να βάλουμε τις εργασίες του στον υπολογιστή, συνέντευξη που να μας τον περιγράφει, γραφή στον υπολογιστή
ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ μπορούμε να βάλουμε φύλλα εργασίας που περιγράφει και ζωγραφίζει το τι νιώθει, κατασκευές, μαγνητοφωνήσεις

                                   ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΙΔΙ
Ο σωστός ατομικός φάκελος του παιδιού περιέχει εργασίες που επιλέγονται από το παιδί...φυσικά, ειδικά στην αρχή αλλά και κατά τη διάρκεια θεωρώ ότι θα βάλουμε το χεράκι μας και θα βάλουμε και αυτές που εμείς θεωρούμε ότι δείχνουν την εξέλιξη του παιδιού. Όπως και να έχει ανά τακτά χρονικά διαστήματα και καλύτερα μόλις τελειώνει κάποιο θέμα που διαπραγματευτήκαμε, μπορούμε να βάλουμε το παιδί να επιλέξει ποια εργασία του άρεσε περισσότερο και να τη βάλουμε στο φάκελο μαζί με το παιδί. Η επιλογή του παιδιού πρέπει να συνοδεύεται από την ερώτηση : "Γιατί διάλεξες τη συγκεκριμένη;" με στόχο να τα βάλουμε στη διαδικασία να σκεφτούν, να αξιολογήσουν το έργο τους και να τεκμηριώσουν την άποψη τους. Την απάντηση του φυσικά την καταγράφουμε πάνω στο χαρτί ή σε κάποιο χαρτάκι που θα κολλήσουμε πάνω στην εργασία και το οποίο θα είναι φανερό. ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: η διαδικασία αυτή της επιλογής δεν γίνεται για να μάθουν τα παιδιά να διαλέγουν το καλύτερο τους σχέδιο, ούτε τα παρακινούμε για αυτό... αλλά για να μάθουν να επιλέγουν και να τεκμηριώνουν της επιλογή τους.

          ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ...ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Αυτό που θεωρώ το πιο δύσκολο κομμάτι στο portfolio είναι η παρατήρηση του παιδιού και η καταγραφή των πληροφοριών, και αυτό όχι γιατί είναι δύσκολο σαν έννοια ή σαν γνώση...γιατί τις έχουμε αλλά σαν διαδικασία γιατί είναι χρονοβόρα και αν έχεις πολλά παιδιά μπορείς να χάσεις το μπούσουλα!!!Συν το γεγονός ότι ταυτόχρονα πρέπει να προσέχεις για την ασφάλεια τους, να κάνεις το μάθημα, να ετοιμάσεις πράγματα πχ κατασκευές. Παρόλαυτα...δεν πρέπει να αγχωθούμε...Η βιβλιογραφία μπορεί να μας προσφέρει πολλά έντυπα...φύλλα παρατήρησης ή αξιολόγησης που μπορούμε να τα δανειστούμε, να τα ανασκευάσουμε και να τα προσαρμόσουμε ανάλογα με τις ανάγκες μας. Αρκεί μόνο να τα έχουμε κάθε μέρα στην τάξη μας και να σημειώνουμε τα σημαντικά της ημέρας για κάθε παιδί...και δεν εννοώ λίστα από 2-3 πράγματα επι 25 παιδιά για παράδειγμα αλλά κάθε μέρα 4-5 σημαντικά πράγματα που σας έκανα εντύπωση σε κάποια παιδιά. Κάτι σαν ημερολόγιο με τα highlights της ημέρας που πέρασε. Έπειτα μπορείτε να τα μαζέψετε στο τέλος κάθε βδομάδας, να τα ταξινομήσετε ανά παιδί και θα δείτε πόσα πράγματα θα μαζευτούν. Από την άλλη οι εργασίες που κάνετε κάθε μέρα είναι βοήθεια αφού σίγουρα θα έχετε στο μυαλό σας το επίπεδο του κάθε παιδιού και τι έχει καταφέρει μέχρι τώρα. Επομένως αν έχετε ένα τέτοιο δομημένο φύλλο παρατήρησης και καταγραφής και ένα ημερολόγιο ή κάποιον κενό χώρο δίπλα στο δομημένο φύλλο ώστε να κρατάτε σημειώσεις, είστε μια χαρά!!Χωρίς αυτό να σας αγχώνει ότι κάθε μέρα πρέπει να γράφετε και κάτι...δεν κάνουμε ακτινογραφία του κάθε παιδιού...απλές αναφορές κάθε φορά που βλέπετε κάποια πρόοδο...κατάκτηση ή πισωγύρισμα.

Καποιες ενδεικτικές φόρμες είναι οι εξής:

ΠΡΟΣΟΧΗ
Οι καταγραφές και οι παρατηρήσεις που γίνονται σε αυτά τα φυλλάδια για κάθε παιδί δεν πρέπει να είναι φανερά αλλά στη διάθεση των εκπαιδευτικών και των σχολικών συμβούλων αν ζητηθούν. Στο τέλος που δίνουμε το portfolio στα παιδιά ή στις συναντήσεις με τους γονείς για όποια θέλει να το δείξει, δεν βάζουμε αυτά τα φύλλα. Είνα προσωπικές μας παρατηρήσεις που μας βοηθούν να δούμε την εξέλιξη και που μπορεί κάποιοι γονείς να το παρεξηγήσουν αν λέει αρνητικά πράγματα. Μερικοί σύμβουλοι λένε ότι δεν βάζουμε ούτε τα φύλλα γνωριμίας και αυτοαξιολόγησης του παιδιού...ότι αυτά είναι κάτι σαν μυστικός φάκελος...παρόλαυτα εγώ αυτά τα αφήνω...είναι πράγματα που είπαν οι γονείς και τα παιδιά και όχι δική μου κρίση...Για αυτό καλό θα ήταν οι παρατηρήσεις να είναι στα χαρτάκια που σας είπα και να μένουν γενικές παρατηρήσεις εξέλιξης ή κατάκτησης των παιδιών

                                         ΠΩΣ ΧΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΟ PORTFOLIO

Εντάξει λοιπόν...πήραμε μια ιδέα για το τι είναι το porfolio και τι υλικό μαζευουμε...αλλά πως το οργανώνουμε τώρα αυτό;;;; Δεν υπάρχει ούτε εδώ συγκεκριμένη μορφή...ο καθένας όπως επιλέγει!!Παρόλαυτα, οι περισσότεροι συγκλίνουν στην άποψη ότι το χωρίζουμε σε ενότητες για να είναι εύκολα προσβάσιμο κάθε στιγμή που θέλουμε να βάλουμε κάτι και να είναι όμορφα δομημένο. Μπορούμε να βάλουμε μια ενότητα με τις πληροφορίες που έχουμε από τους γονείς και την μετέπειτα αξιολόγηση τους, μια ενότητα με τις πληροφοριες από τη συνέντευξη με το παιδί και το πορτρέτο του, μια ενότητα με τις δημιουργίες του γενικά, μια ενότητα με τα φύλλα εργασίας που δείχνουν την εξέλιξη και μια ενότητα με το κρυφό υλικό μας δηλαδή τις παρατηρήσεις και καταγραφές. Αν θέλουμε να είμαστε πιο λεπτομερείς μπορούμε να προσθέσουμε ενότητες βάση των γνωστικών αντικειμένων ( Γλώσσα, Μαθηματικά κ.α) . Εγώ προσωπικά το κάνω κάπως έτσι :

μετά βάζω το φύλλο γνωριμίας των γονέων, τη συνέντευξη του παιδιού και το πορτρέτο του

                                                   

φυσικά δεν τα χρησιμοποιώ όλα τα παραπάνω...βάζω το φύλλο αυτοαξιολόγησης του νηπίου, ένα πορτρέτο πρόσωπο και ένα πορτρέτο όλο το σώμα

σε αυτό βάζουμε πάλι ανά τρίμηνο εργασία του παιδιού που να γράφει το όνομα του. Αν το έχει γράψει πάνω στα πορτρέτα μπορούμε να παραλείψουμε την ενότητα

σε αυτή την ενότητα βάζω εργασίες που δείχνουν την πρόοδο του ανά τρίμηνο, για τίτλο θα ταίριαζε καλύτερα " οι εργασίες που δείχνουν ότι μεγαλώνω" αλλά τεμπέλιασα και δεν το έφτιαξα ποτέ...Τέτοιες εργασίες είναι το παραπάνω πορτρέτο προσώπου και σώματος, το σχολείο, ο καλύτερος μου φίλος και ότι άλλο νομίζουμε ότι μπορεί να βάλουμε. αυτές τις εργασίες τις΄επαναλαμβάνουμε ανά τρίμηνο και τις βάζουμε στο φάκελο με τη σειρά ώστε να βλέπουμε την εξέλιξη. Το καλύτερο διάστημα κατά τη γνώμη μου είναι Οκτώβριος, Ιανουάριο και Μάιος για τις επαναλήξεις.

σε αυτό το φάκελο βάζω ελευθερες δραστηριότητες, κατασκευές, δημιουργίες του παιδιού και μπορούμε να βάλουμε και τα γνωστικά αντικείμενα αν θέλουμε να τα έχουμε μαζί

όσον αφορά τη δανειστική, αν έχουμε κατεύθυνση γλώσσας στο portfolio μπορούμε να το κάνουμε και αυτό ανά τρίμηνο

στο πλαίσιο που βλεπετε στις ελεύθερες κανονικά βάζουμε την αντίστοιχη φωτογραφία


Άλλη ενότητα που μπορούμε να βάλουμε ξεχωριστή ή να την αφήσουμε στην ενότητα με τις δραστηριότητες είναι η ελεύθερη ζωγραφική, στην οποία βάζουμε ανά μήνα την αγαπημένη τους ελεύθερη ζωγραφική και καταγράφοντας την εξέλιξη στα υλικά που χρησιμοποιούν, τα σχέδια, τα χρώματα κ.α

Αν θέλουμε να εστιάσουμε το portfolio στον κοινωνικο συναισθηματικο τομέα ή αν θέλουμε απλά να βάλουμε μια ενότητα ''τα συναισθήματα μου και οι άλλοι'' μπορείτε να χρησιμοποιήσετε φύλλα εργασίας όπως... :

   ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Οπως είπα και παραπάνω τα portfolio δεν έχουν συγκεκριμένη οργάνωση και ανάπτυξη αλλά κάποιους γενικούς κανόνες...Κάποια συνάδελφος μπορεί να θέλει να είναι λεπτομερής κάποια άλλη όχι...κάποια μπορεί να έχει το χρόνο να το κάνει λεπτομερές και κάποια άλλη να μην έχει...Ο τρόπος οργάνωσης του διαφέρει από τάξη σε τάξη γιατί εξαρτάται από τον αριθμό των παιδιών, το χώρο και τα υλικά και τις προσωπικές συνήθειες μας όσον αφορά τη διαχείρηση και οργάνωση της τάξης...επομένως πειραματιστείτε και μην αγχώνεστε!!!όλα είναι σωστά

Ελπίζω να ήταν απλά και κατανοητά όσα σας παράθεσα.....

ΑΣ ΟΡΓΑΝΩΘΟΥΜΕ ΛΟΙΠΟΝ ΠΑΙΔΙΑ..........ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΕΝΑ ΦΑΚΕΛΟ ΤΗΣ ΠΡΟΚΟΠΗΣ....Χχιχιχιχιχιχιχι!!!